दापोली (हर्णे) : दापोली तालुक्यातील हर्णे येथील बाजार मोहल्ला परिसरातील रहिवासी माजीद महालदार यांनी दिनांक २७ मार्च २०२५ रोजी वाइल्ड ऍनिमल रेस्क्यू टीमला संपर्क साधून त्यांच्या शेजारी राहणाऱ्या इम्रान मेमण यांच्या घराजवळ साप असल्याची माहिती दिली.
या माहितीच्या आधारे रेस्क्यू टीमचे सदस्य प्रितम साठविलकर यांचे सहकारी चिन्मय गुरव आणि सुशील झगडे यांनी तातडीने घटनास्थळी धाव घेतली. तपासणीदरम्यान त्यांना तिथे पानदीवड जातीचा बिनविषारी साप आणि त्याची ९० अंडी आढळली.
या अंड्यांचे संगोपन करण्यासाठी रेस्क्यू टीमने विशेष काळजी घेतली. अंडी जशीच्या तशी सुरक्षित ठिकाणी हलवण्यात आली आणि त्यांचे योग्य तापमान व संरक्षण राखले गेले. सापाच्या अंड्यांना पिल्ले बाहेर येण्यासाठी साधारण ६० दिवसांचा कालावधी लागतो. त्यानुसार, आज दिनांक २२ एप्रिल २०२५ रोजी या अंड्यांपैकी सुमारे ८० पिल्ले यशस्वीपणे बाहेर आली. ही पिल्ले निरोगी असून, त्यांना निसर्गात सुरक्षितपणे सोडण्याची तयारी वाइल्ड ऍनिमल रेस्क्यू टीमने सुरू केली आहे.
संगोपन प्रक्रिया आणि रेस्क्यू टीमचे प्रयत्न:
वाइल्ड ऍनिमल रेस्क्यू टीमने या प्रक्रियेत अत्यंत काळजीपूर्वक आणि वैज्ञानिक पद्धतीने काम केले. पानदीवड जातीचा साप हा बिनविषारी असून, तो मानवांसाठी धोकादायक नाही. तरीही, साप आणि त्याच्या अंड्यांचे संरक्षण करणे आणि त्यांना सुरक्षित ठिकाणी हलवणे हे आव्हानात्मक काम होते. चिन्मय गुरव आणि सुशील झगडे यांनी अंड्यांचे संगोपन करण्यासाठी विशेष तंत्रज्ञान आणि अनुभवाचा वापर केला. अंड्यांना योग्य तापमान आणि आर्द्रता मिळावी यासाठी कृत्रिम वातावरण तयार करण्यात आले.
या यशस्वी प्रयत्नांमुळे सुमारे ८० पिल्ले बाहेर येऊ शकली. रेस्क्यू टीमचे प्रमुख प्रितम साठविलकर यांनी सांगितले, “साप हा निसर्गाचा अविभाज्य घटक आहे आणि त्यांचे संरक्षण करणे ही आमची नैतिक जबाबदारी आहे. या पिल्लांना निसर्गात सुरक्षितपणे सोडण्यासाठी आम्ही सर्वतोपरी खबरदारी घेत आहोत.”
स्थानिक सहभाग आणि जागरूकता:
माजीद महालदार यांनी वेळीच रेस्क्यू टीमला माहिती देऊन साप आणि त्याच्या अंड्यांचे संरक्षण करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. हर्णे येथील स्थानिक नागरिकांमध्ये या घटनेमुळे वन्यजीव संरक्षणाबाबत जागरूकता वाढली आहे. रेस्क्यू टीमने नागरिकांना आवाहन केले आहे की, साप आढळल्यास घाबरून त्यांना मारण्याऐवजी तातडीने रेस्क्यू टीमशी संपर्क साधावा. दापोली परिसरात सापडणारे बहुतांश साप बिनविषारी असतात, आणि ते पर्यावरणासाठी उपयुक्त ठरतात.
निसर्ग संवर्धनाचे महत्त्व:
पानदीवड जातीचा साप हा शेतीसाठी अत्यंत उपयुक्त आहे, कारण तो उंदीर आणि इतर लहान कीटक खाऊन पर्यावरणाचा समतोल राखतो. अशा सापांचे संरक्षण करणे हे निसर्ग आणि शेतीच्या दृष्टीने फायदेशीर आहे. वाइल्ड ऍनिमल रेस्क्यू टीमच्या या यशस्वी प्रयत्नांमुळे दापोली हर्णे येथे वन्यजीव संरक्षणाच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल पडले आहे.
पर्यावरणीय संदेश:
या घटनेमुळे स्थानिक नागरिकांमध्ये सापांबद्दलची भीती कमी होऊन त्यांच्याबद्दल आदर आणि संवेदनशीलता वाढण्यास मदत होईल, अशी आशा रेस्क्यू टीमने व्यक्त केली आहे. विशेषतः दापोलीसारख्या ग्रामीण आणि किनारपट्टीच्या भागात, जिथे निसर्ग आणि मानव एकत्र नांदतात, अशा ठिकाणी वन्यजीव संरक्षणाबाबत जागरूकता निर्माण होणे आवश्यक आहे.