दापोली (राजस मुरकर) : बोगन व्हिला, वणौशी (दापोली) येथील डॉ. एम. बी. लुकतुके (MBBS) यांच्या निवासस्थानी शनिवार, १३ सप्टेंबर २०२५ रोजी त्यांचा ९० वा वाढदिवस साध्या पण उत्साहपूर्ण वातावरणात थाटामाटात साजरा झाला.
कोल्हापूर जिल्ह्यातील आजरा या मूळ गावी जन्मलेल्या आणि दापोलीच्या दाभोळ या खेडेगावात आपल्या वैद्यकीय सेवेचा दीप प्रज्वलित करणाऱ्या डॉ. लुकतुके यांनी आपल्या निःस्वार्थी सेवेने पंचक्रोशीत आदराचे स्थान मिळवले आहे.
“बिन खूर्चीचा डॉक्टर” म्हणून ख्याती प्राप्त झालेल्या या थोर व्यक्तिमत्त्वाने आपल्या आयुष्याची ६५ वर्षे अविरतपणे रुग्णसेवेला वाहून घेतली.
त्यांच्या या तेजस्वी प्रवासाचा हा सोहळा म्हणजे त्यांच्या सेवाभावी जीवनाचा एक सन्मान होता.
निःस्वार्थी सेवेचा दीपस्तंभ: डॉ. लुकतुके
१९६० मध्ये दापोलीतील दाभोळ येथे वैद्यकीय सेवेला प्रारंभ करताना डॉ. लुकतुके यांनी अशा खेडेगावात पाऊल ठेवले, जिथे वीज, रस्ते आणि मूलभूत सुविधांचा अभाव होता.
तरीही, त्यांचे रोगनिदान अचूक आणि उपचार प्रभावी होते. अपघातग्रस्त, वन्य प्राण्यांच्या हल्ल्यात जखमी झालेले, सर्प-विंचू दंशाचे रुग्ण, प्रसूतीच्या गुंतागुंतीच्या केसेस किंवा झाडावरून पडलेल्या व्यक्ती, प्रत्येक संकटात त्यांनी आपल्या कौशल्याने रुग्णांना जीवनदान दिले.
त्यांच्या या सेवाभावाने दापोली तालुक्यातच नव्हे, तर संपूर्ण कोकणात त्यांची ख्याती “बिन खूर्चीचा डॉक्टर” म्हणून पसरली.
कारण, रुग्णसेवेच्या ध्यासापुढे त्यांनी कधीही स्वतःच्या सुखसोयीला प्राधान्य दिले नाही. दवाखान्यात फुरसतीच्या क्षणीही खुर्चीवर न बसता ते रुग्णांच्या सेवेत तत्पर राहिले.
डोंगर-दऱ्या, खाडीपलीकडे रुग्णसेवेचा प्रवास
डॉ. लुकतुके यांचा रुग्णसेवेचा प्रवास म्हणजे एका तपस्व्याची गाथा आहे. डोंगर-टेकड्या चढून, पायवाटा तुडवत, छोट्या होडीने खाडी पार करत ते रुग्णांपर्यंत पोहोचले.
“रुग्णसेवा हीच ईश्वरसेवा” हा मंत्र त्यांनी आपल्या कृतीतून प्रत्यक्षात उतरवला. गरीब-श्रीमंत, लहान-मोठा असा कोणताही भेदभाव त्यांनी कधीच केला नाही. कित्येक गरीब रुग्णांवर त्यांनी मोफत उपचार केले, त्यांच्या दुखण्याला आपलेसे करत त्यांना आधार दिला.
यामुळेच दापोली पंचक्रोशीत त्यांना आदराने “आदर्श” आणि “श्रद्धास्थान” मानले जाते. त्यांच्या या प्रवासात त्यांच्या सुविद्य पत्नी स्व. आशा लुकतुके यांची समर्थ साथ होती. त्यांच्या निधनानंतरही डॉ. लुकतुके यांनी आपली सेवा अखंड ठेवली.
६५ वर्षांची अविरत सेवा, तरीही ज्ञानाची तहान कायम
मार्च २०२५ पर्यंत, म्हणजेच तब्बल ६५ वर्षे, डॉ. लुकतुके यांनी आपली वैद्यकीय सेवा अविरतपणे सुरू ठेवली.
वयोमानापरत्वे शारीरिक थकवा जाणवू लागल्याने त्यांनी काही महिन्यांपासून रुग्णसेवा थांबवली असली, तरी त्यांची ज्ञानाची तहान आजही तशीच आहे.
पुस्तक वाचन आणि काळानुसार अद्यावत राहण्याची त्यांची वृत्ती थक्क करणारी आहे. त्यांच्या कुटुंबात आज त्यांचा मुलगा, सून, मुलगी, जावई, तीन नातवंडे आणि तीन पणतवंडे असा मोठा परिवार आहे, जो त्यांच्या या प्रेरणादायी जीवनाचा साक्षीदार आहे.
विविध क्षेत्रातील योगदान
डॉ. लुकतुके यांचे योगदान केवळ वैद्यकीय क्षेत्रापुरते मर्यादित नाही. त्यांनी अनेक आरोग्य शिबिरांचे उद्घाटन केले, क्रीडास्पर्धा, उद्योग-व्यवसायांचे उद्घाटन करत सामाजिक बांधिलकी जपली.
विद्यार्थ्यांना आणि तरुणाईला त्यांनी नेहमीच सुयोग्य मार्गदर्शन केले, त्यांना प्रेरणा दिली. त्यांच्या या सर्वांगीण योगदानामुळे ते समाजातील एक तेजस्वी रत्न ठरले आहेत.
वाढदिवस सोहळ्याचा थाट
डॉ. लुकतुके यांच्या ९० व्या वाढदिवसाच्या सोहळ्यासाठी दापोलीतील विविध क्षेत्रांतील मान्यवर उपस्थित होते. यामध्ये डॉ. डी. डी. जोशी, डॉ. नरेश पटवर्धन, डॉ. शिशिर भाटकर, डॉ. प्रमोद तलाठी यांच्यासह दाभोळ पंचक्रोशीतील अनेक डॉक्टरांचा समावेश होता. तसेच ९२ वर्षांचे चंद्रकांत वैशंपायन, गुलजार खतीब, विलास जोशी, सुभाष वैद्य, सुषमा रेडीज, शब्बीर दरवेश, किशोर तांबडे, अनंत घटे, उदय जावकर, संदीप देवकर, बिपीन मयेकर, शैलेश पांगत, नितीन कर्देकर यांच्यासह अनेक मान्यवरांनी हजेरी लावली.
पुण्याहून केदार लुकतुके, रुपा लुकतुके, वैशाली पंडित, सदाशिव पंडित आणि इतर स्नेही खास या सोहळ्यासाठी उपस्थित होते. या सर्वांनी डॉ. लुकतुके यांना शतायुषी होण्याच्या शुभेच्छा दिल्या.
सोहळ्याच्या यशस्वितेसाठी परिश्रम
या सोहळ्याच्या यशस्वितेसाठी मंगेश तांबट, दादू मुरमुरे, राजेश पारेख, प्रमोद परांजपे, सुदेश कुलापकर, अभय ढोर्लेकर यांनी अथक परिश्रम घेतले. त्यांच्या या प्रयत्नांमुळे हा सोहळा अविस्मरणीय ठरला.
एक प्रेरणादायी व्यक्तिमत्त्व
डॉ. एम. बी. लुकतुके यांचे जीवन हे निःस्वार्थी सेवेचा आणि मानवतेचा एक तेजस्वी दीपस्तंभ आहे. त्यांचा हा ९० वा वाढदिवस केवळ एका व्यक्तीचा उत्सव नसून, त्यांच्या अविरत सेवेचा, त्यांच्या निष्ठेचा आणि त्यांच्या प्रेरणादायी जीवनाचा सन्मान आहे.
त्यांचे हे जीवन पुढील पिढ्यांसाठी एक आदर्श आहे, ज्याचा तेजस्वी प्रकाश युगानुयुगे मार्गदर्शन करत राहील.